به گزارش آی فیلم 2، در طبیعت به ستونی از رسوبات که در زیر تخته‌سنگی قرار گرفته‌است و اطراف آن بر اثر عمل فرسایش از بین رفته است «دودکش جن» گفته می‌شود.
دودکشهای جن، مناره‌های سنگی نازک و بلندی هستند که از زیر یک حوضچه خشک و یا زمین سنگلاخ بیرون آمده‌اند. این دودکشهای زمین‌شناختی که ممکن است از ۱/۵ تا ۴۵ متر بلندا داشته باشند، معمولاً دربردارنده سنگ‌های نرم هستند که بر روی آن سنگ‌های سخت‌تر و کمترفرسوده‌ای قرار گرفته که آن‌ها را در برابر عناصر فرساینده نگهداری می‌کند.
این پدیده بیشتر در امریکا دیده می‌شود. تصاویر آن‌ها در «برایس کنیون» بسیار مشهور است. در ایران هم پدیده های این چنینی زیادی وجود دارد اما شناخته شده‌ترین آن در قلب ایران قرار دارد.
دودکش جن پدیده ای عجیب و مرموز که آثاری از جن و دیو را برچهره دارد ، در نزدیکی های منطقه ماهنشان زنجان واقع شده است.
وقتی از شهر زنجان خارج می‌شوید و به سمت منطقه زیبای «ماهنشان» حرکت می کنید، درنزدیکی این منطقه جاذبه‌ای عجیب و مرموز قرار گرفته است. پدیده‌ای که ردی از جن و دیو را برچهره دارد! و مردم معتقدند جنیان آن را ساخته اند، چون آن‌ها معتقدند هر بنایی که ساخت آن برای انسان سخت بوده، حتما جن و دیو آن را ساخته اند.
«دودکش جن» دقیقا همان‌جایی است که ماهنشان را شهری افسانه‌یی می‌کند و خیلی‌ها با وجود آن‌که از زنجان گذر کرده‌اند، ولی تا به حال نه آن را دیده و نه درباره‌اش شنیده‌اند. معلوم هم نیست پایه‌ی نام‌گذاری آن چیست، شاید به اعتقادات کهن مردم این منطقه بازگردد.
جن کوه در حاشیه آب‌های روان «قزل اوزن» جایی میان آسمان آبی و زمین خاکی، که در افسانه‌های محلی تخت دیو و پری بدان گفته می شود، قرار دارد.
گفته می‌شود تاریخچه این پدیده زیبا به حدود ده‌ها هزار سال پیش از این بازمی گردد.
در پای این دودکش‌ها دژی کهن قرار دارد که خبر از قدمت طولانی این محل می‌دهد. با گذر از دودکش‌ها به بقایای قلعه بزرگی برمی خوریم که به آن قلعه بهستان یا تخت دیو می‌گویند.
.jpg "«دودکش جن» قلعه بهستان زنجان")
قلعه بهستان در ۱۲ کیلومتری ماهنشان قرار دارد. این قلعه با ۶۴ اتاق و دو راه پله در لیست آثار ملی ایران قرار دارد و بازدید از آن بسیار خاطره انگیز است.
شکل ظاهری بیرون قلعه شبیه دیواره‌ای از دودکشهای به هم چسبیده و تعدادی دودکشهای جداست. در پایین قلعه روزنه‌هایی به چشم می‌خورد که ظاهر آن را مرموز و اسرار آمیز کرده است.
فضای کلی قلعه به ۳ قسمت اتاق‌ها، دالان‌ها و راه پله‌ها تقسیم می‌شود. در ضلع‌های غربی و شرقی، راه پله‌های زیگزاگی وجود دارد که طبقات زیرین آن فرسایش زیادی پیدا کرده اند و عبور از آن‌ها خطرناک است. راه پله‌های ضلع شمال‌غربی قلعه کاملا سالم و دست نخورده اند و در بالای آن ها، اتاقی به شکل طاق محراب‌های مسجد‌های اسلامی قرار گرفته است.
دلیل این که به این قلعه، «تخت دیو» می‌گویند این است که محلی‌ها بر این باور بودند که دیو‌ها بر روی سنگ‌های مسطح بالای ستون‌ها می‌خوابند. قدمت بنای اولیه این قلعه به دوره ساسانی برمی گردد، اما از آن در قرن‌های ۵ و ۷ هجری استفاده می‌شده و برای ساختن اتاق‌های آن کوه‌ها را حفر کرده اند.
ح ح
